Blog “Leg de meetlat niet te hoog!”

Velen van ons worstelen met het gebruik van meetinstrumenten in de GRZ. Welke instrumenten moet ik kiezen? Wat moet ik met de uitkomsten doen? Hoe moet ik ze implementeren? Via deze blog beschrijf ik de op onze GRZ-afdelingen ingevoerde functionele USER die bemoedigende resultaten oplevert.

Doel: focus MDO verleggenMDO’s zouden korter kunnen duren zonder aan kwaliteit in te boeten. Veel tijd gaat verloren aan het achterhalen van de huidige functionele status van de patiënt. Dit gaat ten koste van waar het in het MDO eigenlijk om draait: besluiten nemen over de toekomstige acties die nodig zijn voor de patiënt. Het vooraf structureel en efficiënt vaststellen van de voortgang van iedere patiënt m.b.v. een meetinstrument zou veel tijd kunnen besparen die besteed kan worden aan het nemen van proactieve besluiten in het MDO. Daarom heb ik gekozen om een generiek meetinstrument in te voeren wat de functionele vooruitgang van de patiënt eenvoudig en helder in beeld kan brengen.

Invoering functionele USEROp de GRZ-afdelingen van verpleeghuis Old Wolde in Winschoten zijn we een jaar geleden begonnen met het gebruik van de functionele items van de Utrechtse Schaal voor Evaluatie van Revalidatie (USER). Van iedere revalidatiepatiënt wordt de functionele USER door de eerstverantwoordelijke verzorgende (EVV’er) bij opname en vlak voor elk MDO ingevuld. Alles wordt op papier vastgelegd en bewaard in een map. Tijdens het MDO wordt de totaalscore vergeleken met de voorgaande score en wordt een toelichting gegeven door de EVV’er. Het invullen van de functionele USER kost maar 5 minuten.

Effecten invoering functionele USERHet effect is dat voor elk MDO de ADL en mobiliteit objectief worden vastgesteld. De uitkomst van de functionele USER geeft aan wat de patiënt buiten de oefensituatie zelfstandig doet. Het is dus een goede graadmeter voor wat iemand weer kan in de thuissituatie. Er is veel minder discussie tijdens het MDO over de mate van vooruitgang in functioneren. Bij weinig tot geen vooruitgang wordt automatisch de focus gelegd op de analyse waarom het niet vooruit gaat en wat voor acties er nodig zijn om de patiënt verder te revalideren. Kortom, de focus komt te liggen op wat de patiënt nodig heeft. Wanneer echter blijkt dat er echt geen vooruitgang is te verwachten kan de ontslagprocedure ingezet worden. Daarnaast bepalen de uitkomsten van de functionele USER in belangrijke mate de zorg die nodig is na ontslag. Zo kan er met de uitkomsten van de USER een goed onderbouwde indicatie worden aangevraagd voor thuiszorg of een verpleeghuis.

Stapsgewijs procesNadat het MDO-team heeft ervaren dat het gebruik van de functionele USER nuttig is, smaakt het natuurlijk naar meer… Naast de functionele status van de patiënt zou het nuttig zijn om de gehele USER in te voeren om een completer beeld te krijgen van de vooruitgang op de andere relevante domeinen waar revalidatie op kan ingrijpen. Ook de persoonlijke doelen van de patiënt zouden voor het MDO bepaald kunnen worden met behulp van de USER. Alvorens de gehele USER inclusief de subjectieve items van de patiënt te kunnen invoeren is het een vereiste dat de gehele USER in het elektronisch dossier kan worden ingevoerd en gepresenteerd op het MDO. Het is eveneens zeer wenselijk dat de EVV’ers worden geschoold om samen met de patiënt de ernst van de subjectieve symptomen zoals pijn, angst en somberheid te achterhalen m.b.v. de USER. Ook zouden artsen samen met de patiënt met behulp van de USER revalidatiedoelen kunnen vaststellen. Dit is bij ons nog toekomstmuziek. Het is dus nog maar het begin van een stapsgewijs proces waarbij we met behulp van meetinstrumenten streven om de patiënt meer te betrekken in het bepalen van de doelen en vooruitgang van de revalidatie.

Aanbeveling voor de praktijkHet adagium “start low and go slow” bij het starten van medicatie bij een oudere patiënt geldt ook voor het starten van meetinstrumenten in de GRZ; begin met een behapbaar meetinstrument wat zonder bevraging van patiënt ingevuld kan worden en breid het met zo klein mogelijke stapjes uit zodat het draagvlak goed blijft. Bouw het vervolgens uit, of juist af, op geleide van de tijdsinvestering en nuttigheid van het gebruik van het meetinstrument.

Heeft u ook goede ervaringen bij het invoeren van meetinstrumenten in de GRZ of tips? Reacties op mijn blog zijn van harte welkom!

14 oktober 2015

Dr. Hylco Bouwstra, specialist ouderengeneeskunde bij stichting Oosterlengte en onderzoeker bij VUmc te Amsterdam